Na tržištu BiH u prvoj polovini ove godine zabilježeno je povećanje otkrivenih falsifikata novčanica evra za čak 82,21 odsto, u vrijednosti od 11.470 evra, u odnosu na isti period lani.
Podaci su ovo Centralne banke BiH, koji kažu da je u KM otkriveno krivotvorenih novčanica u vrijednosti 18.740 KM i 970 KM u kovanicama, ali ono bilježi smanjenje u odnosu na evro.
U prvoj polovini ove godine u odnosu na isti period prethodne godine manje falsifikata bilježi i američki dolar, kojeg je ukupno otkriveno u vrijednosti 720 dolara.
U Centralnoj banci BiH su rekli da je bilo 335 komada novčanica u KM, 778 komada kovanica, 107 komada evra, te ostalih 18, čime je zabilježeno smanjenje.
“Prema valutama i apoenima, novčanica i kovanica čijih je falsifikata najviše zabilježeno je 114 komada novčanica od 100 KM te 103 komada novčanica od 20 KM. Najčešće kovanice koje su falsifikovane su kovanice od jedne KM, njih 724 komada”, kažu u Centralnoj banci BiH.
Oni su istakli da je novčanica od 100 KM više za 34,12 odsto u prvoj polovini ove godine za razliku od istog perioda prethodne godine, a da povećanje broja falsifikata bilježe novčanice od 50 evra, kojih je više za 66,67 odsto, a ukupno 45 komada.
Osim papira, koji je specifičan i može se na dodir razlikovati od običnog, u Centralnoj banci BiH kažu da novčanice sadrže zaštitne elemente koji se mogu provjeriti bez upotrebe bilo kakve dodatne opreme.
“Kada se novčanica okrene prema svjetlu, u papiru se mogu vidjeti vodeni znak i zaštitna nit. Novčanice imaju i reljefnu štampu koja se može osjetiti pod prstima. Postoje i optički promjenljivi elementi koji mijenjaju izgled i boju pri promjeni ugla pod kojim se novčanica posmatra”, rekli su u Centralnoj banci BiH i dodaju da se prave novčanice od krivotvorenih razlikuju i po dimenzijama, težini, materijalu, megnetnim svojstivma, kovanju i slično. Oni savjetuju da ukoliko građani dođu u posjed falsifikovane novčanice, da to i prijave policiji.
Murisa Marić, iz Udruženja građana “Don” iz Prijedora, kaže da takav novac najčešće cirkuliše na pijacama.
“Trgovački centri su već odavno uveli aparate da kontrolišu novac koji im dođe, ali taj novac je još prisutan na pijacama, te uvijek ima mjesta gdje se takve novčanice poturaju. Jedan od razloga tome je nedostatak kontrolnih aparata”, rekla je Marićeva, koja ističe da je mnogo kovanica falsifikata od jedne i pet KM.
Prema njenim riječima, potrošači moraju da budu edukovani o tome kako izgleda koja novčanica, te sumnjivu novčanicu mogu prekontrolisati u prvoj radnji u koju uđu.