Na antivladinom protestu “Za Makedoniju”, koji će danas biti održan u Skoplju, očekuje se oko stotinu hiljada ljudi, kažu u opozicionom Socijaldemokratskom savezu Makedonije /SDSM/.
Lider SDSM-a Zoran Zaev tvrdi da će protest, koji organizuje SDSM, proteći mirno i bez nasilja, te napominje da će trajati sve dok ne padne Vlada Nikole Gruevskog.
Početak protesta zakazan je za 14.00 časova. Organizator najavljuje veliki broj govornika, kao i dolazak predsjednika Pokreta evropskih socijalista Sergeja Staniševa, predstavnika Evropskog parlamenta Knut Flenkenštajn i Ričard Hovit.
Protest podržava još 14 drugih partija, među kojima i četiri iz albanskog političkog korpusa, veliki broj nevladinih organizacija, građanskih udruženja i studenti.
Nezadovoljstvo u Makedoniji počelo je “špijunskim skandalom” i objavljivanjem snimaka prisluškivanih razgovora.
Makedonski premijer Nikola Gruevski optužio je 31. januara opoziciju da radi za inostrane službe i tuđe interese.
Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da je “policija osujetila pokušaj nedemokratskog preuzimanja vlasti, odnosno narušavanja ustavnog poretka zemlje”.
Protiv pet osoba podignute su optužnice, među kojima je lider opozicije Zoran Zaev, kojem je oduzet pasoš. Četvoro optuženih je uhapšeno, a jedino je Zaev na slobodi.
Zaev je početkom februara počeo da objavljuje kompromitujuće audio-snimke telefonskih razgovora i tako su počele da izlaze na vidjelo ozbiljne korupcionaške šeme, kadriranje u pravosuđu, pritisak na medije, izborne prevare i naručene akcije protiv nepodobnih.
Glavni akteri u objavljenim snimcima navodno su premijer Gruevski, njegov rođak Sašo Mijalkov koji je rukovodio tajnim službama, ministari unutrašnjih poslova Gordana Jankulovska, ministar finansija Zoran Stavrevski i ministar saobraćaja i veza Mile Janakieski.
Zahvaljujući snimcima otkriveno je da je 22-godišnji Martin Nečkovski pretučen prije gotovo četiri godine na trgu u Skoplju tokom proslave izborne pobjede vladajuće stranke VMRO-DPMNE.
Izjava Jankulovske o smrti makedonskog novinara Nikole Mladenova “da ima sto puta više važnih stvari od smrti” dodatno je “dolila ulje na vatru”.
U međuvremenu počeo je proces protiv Zaeva za pokušaj nasilnog preuzimanja vlasti u okviru akcije “Puč” u kojoj je uhapšeno pet osoba, među kojima i bivši šef obavještajne službe Zoran Veruševski.
Prvi sastanak između vladajuće VMRO-DPMNE i opozicionog SDSM održan je u aprilu uz posredovanje evroposlanika u Briselu. Od tada je održano nekoliko sastanaka, ali nijedan nije približio stavove dvije suprotstavljene strane.
SDSM zahtijeva formiranje ekspertske, prelazne vlade koja bi u roku od godinu dana pripremila nove, fer i demokratske izbore uz izmjene izbornog zakona, sprovođenje popisa, ažuriranje biračkog spiska i departizaciju državnih institucija.
Gruevski se slaže da se problemi rješavaju u okviru institucija formiranjem radnih grupa, ali ne i sa formiranjem prelazne vlade. U više navrata ponovio je da ostavku neće podnijeti, jer to smatra “kukavičkim činom”.
Situaciju u Makedoniji dodatno se komplikovala nakon što je naoružana grupa napala policijsku karaulu u selu Gošince na sjeveru zemlje, u blizini granice sa Kosovom, a još više sukobom policije i terorista u Kumanovu u kome je poginulo osam policajaca, a 37 povrijeđeno.
Gruevski je zahvalio Jankulovskoj i Mijalkovu za uspješno provedenu policijsku akciju protiv najveće balkanske terorističke grupe.
Među opozicijom i velikim dijelom javnosti postoji sumnja da su akcije u Kumanovu naručene direktno od Vlade da bi se skrenula pažnja sa protesta i pronašao način da se proglasi ratno stanje.
Gruevski je ubrzo poslije stradanja policajaca u Kumanovu prihvatio ostavku Jankulovske, Jankieskog i Mijalkova.
Vladajući VMRO-DPMNE za sutra je na istom mjestu i u isto vrijeme zakazao veliki protest.