Na najdaljoj dosad utvrđenoj orbiti oko jedne matične zvijezde otkrivena je za naše pojmove ogromna egzoplaneta, čak 11 puta veća od Jupitera.
Ova novootkrivena planeta, prema kojoj sva planetarana nebeska tijela našeg sunčevog sistema djeluju kao patuljci, nazvana je HD 106906 b, a oko svoje zvijezde kruži na razdaljini koja je 650 puta veća od prosečne udaljenosti Zemlje od Sunca.
Postojanje tako krupne planete, sa tako udaljenom orbitom, pokreće brojna nova pitanja o načinu na koji su za naša shvatanja tako bizarni svjetovi uopšte mogli da nastanu, tvrde istraživači.
”Ovaj sistem je posebno fascinanatan, jer nikakav model formiranja zvijezde ili planete ne objašnjava u potpunosti ono što tu vidimo”, kaže Vanessa Bailey, student postdiplomac odsjeka za astronomiju Univerziteta u Arizoni i vođa vođa studije o kojoj je riječ.
U većini općeprihvaćenih teorija o formiranju planeta smatra se da planete koje kruže blizu svoje matične zvijezde, kao Zemlja, počinju kao mala nebeska tijela tipa asteroida, koja se međusobno spajaju u primordijalni disk gasa i prašine oko zvijezde oko koje kruže.
Taj proces, međutim, funkcioniše previše sporo da bi objasnio nastanak divovskih planeta, veoma udaljenih od svoje zvijezde.
Alternativne hipoteze sugerišu da bi udaljena džinovska planeta mogla da se formira na način sličan nastanku minijaturnih binarnih zvezdanih sistema (sistema od dve zvezde).
”Binarni zvjezdani sistem može da nastane kada dvije bliske gasne formacije kolabiraju, odnosno uruše se, manje ili više nezavisno, i formiraju zvijezde, pri čemu su te zvezde međusobno dovoljno blizu da uzajamno deluju gravitacijom, koja ih vezuje u jednu orbitum” objašnjava Bailey.
Kod sistema planete HD 106906 je moguće da su se zvijezda i planet urušile nezavisno, ali da je materijal koji se tom prilikom zgusnuo kako bi formirao planetu bio nedovoljan da ona naraste dovoljno kako bi se rasplamsala u novu zvezdu, smatra ona.
Planeta još uvijek isijava prvobitnu toplotu nastalu prilikom svog formiranja
I taj scenario je, međutim, problematičan. Kao prvo, razlika u masi između dvije zvezde binarnog sistema obično nije veća od odnosa 1:10, dok je u slučaju novootkrivene planete i njene zvijezde 1:100. To ne odgovara pretpostavkama teorije formiranja binarnih zvjezdanih sistema, baš kao što ni formiranje planete tako daleko od matične zvijezde ne odgovara pretpostavkama teorije o formiranju planeta, javlja portal Blic.rs.
Planeta HD 106906 stara je samo 13 miliona godina – 350 puta mlađa od Zemlje, koja je stara 4,5 milijardi godina – i još uvijek isijava prvobitnu toplotu nastalu prilikom svog formiranja. Pored toga, oko nje i njene matične zvijezde još uvijek postoje i ostaci materijala iz faze njihovog formiranja. To ih čini naročito zanimljivim za proučavanje, koje bi naučnike moglo da dovede do novih i neočekivanih teorija i saznanja.
(Radiosarajevo.ba)