Kada kažemo medicinske uniforme, na šta prvo pomislite? Da li na bijeli doktorski mantil, ili pak na neki drugi komad odjeće koji ste viđali u zdravstvenim ustanovama?
Medicinske uniforme nisu uvijek izgledale onako kako ih danas poznajemo, a njihova uloga mijenjala se kroz vrijeme. Dok su nekada medicinske uniforme kreirane od raznovrsnih materijala koji nisu uvek prijali zdravstvenim radnicima, danas je proizvodnja i prodaja medicinske uniforme znatno uznapredovala.
Kako su medicinske uniforme dosegle kvalitet koji danas posjeduju i šta je to bilo drugačije u vijekovima iza nas, pročitajte u nastavku teksta.
Istorija medicinskih uniformi prije 19. vijeka – kada se rodila potreba za uniformisanošću
Poznato je da medicina postoji gotovo od začetaka čovečanstva, iako se u tom periodu, pa i mnogo vijekova kasnije zasnivala na potpuno drugačijim principima. Danas se medicina zasniva na naučnim principima, dok su nekada u njenoj srži ležala religiozna vjerovanja, običaji i rituali različitog tipa.
Istorija medicinskih uniformi razvijala se upravo u skladu sa medicinom, te je njena uloga prepoznata onda kada su se medicinski radnici upoznali sa načinima zaraze.
Pre 19. vijeka, koji se smatra početkom moderne medicine, doktori su uglavnom u posetu pacijentima dolazi u svakodnevnoj odjeći. Operacije su se obavljale sa keceljama koje su bile isprskane krvlju, bez mnogo znanja o važnosti zaštite.
Ipak, čak i prije 19. vijeka, u određenim epohama zapaža se uniformisanost ljekara.
U prilog ovoj tvrdnji pomenućemo epidemiju kuge, takozvane “crne smrti” koja je harala Evropom u srednjem vijeku, a vrhunac dosegla u 14. vijeku. Kasnije se ova zarazna bolest javljala mjestimično, u vidu epidemija u određenim oblastima širom svijeta. Njena pojava bilježi se i u 17. vijeku, a iz ovog perioda potiče i nadaleko poznat kostim doktora za kugu.
Kako je tadašnje stanovništvo već bilo upoznato sa ovom zaraznom bolešću, rodila se potreba za zaštitom, posebno za ljekare koji su u direktnom kontaktu sa pacijentom.
Kostim za kugu sastojao se od kaputa do čanaka, maske sa ptičijim kljunom, rukavica, šešira sa obodom i čizama. Na kraju se preko svega oblačio još jedan komad odjeće. Zanimljivo je da je pomenuta maska bila napunjena mirisnim supstancama, a vjerovalo se da će one zaštiti ljekara od lošeg vazduha, putem kojeg se bolest prenosi.
Ljekar je u posjetu pacijentima dolazio sa štapom u rukama, kako bi izbjegao da prilikom pregleda dodiruje zaraženog. Izuzev pomenutog kostima, u vijekovima prije nastanka moderne medicine, lekari su nosili crna odijela i kecelje, ali ne može se reći da je uniformisanost ustanovljena.
Istorija medicinskih uniformi posle 19. vijeka – začeci moderne medicine
U periodu od 19. vijeka do danas dolazi do najvećeg napretka medicine i drugih prirodnih nauka, što je dovelo do kreiranja kodeksa oblačnja i razumijevanja važnosti uniforma u zdravstvu.
Profesija medicinske sestre, koja nam je danas svima poznata i rasprostranjena širom svijeta, prvi put se javlja početkom 19. vijeka. Do tada su posao medicinske sestre obavljale časne sestre – njegovateljice. Njihov zadatak bio je vođenje brige o pacijentima i njega. Prva medicinska sestra zahvaljujući kojoj se praksa njege integrisala u vojnim bolnicama je Florens Najtingel.
U ovom periodu bilježi se i pojava uniformi za medicinske sestre koja je u najvećoj mjeri ličila na uniformu časne sestre. Bila je sačinjena od haljine do članaka, pregače i kape. Izuzev toga što je prepoznata zaštitna uloga uniforme za medicinske sestre, one su nosile ove komade odjeće kako bi ih drugo medicinsko osoblje prepoznalo i ukazalo adekvatnu dozu poštovanja.
Nakon nekoliko decenija od pojave uniformi za medicinske sestre, javlja se i možda najpoznatiji komad odjeće u svijetu uniformi – bijeli mantil. Vjeruje se da tradicija nošenja mantila bijele boje datira od 1889. godine, kada je na jednoj fotografiji prvi put zabilježen ljekar odeven upravo u bijeli mantil.
Bijeli mantil prije ljekara bio je zastupljen u drugim zanimanjima i nosili su ga farmaceuti i drugi stručnjaci iz sličnih naučnih oblasti. Nakon ovog perioda, uniforme se u godinama koje dolaze znatno unaprjeđuju, prilagođavaju zdravstvenim radnicima i saznanjima iz sveta medicine.
Polovinom 20. vijeka osmišljene su uniforme za medicinske tehničare, koje su bile sačinjene od bluze kratkih rukava na kopčanje i pantalona do gležnjeva.
Medicinske uniforme danas – uloga i značaj kvalitetnih uniformi u zdravstvu
Kao što smo pomenuli, od vremena nastanka do danas, proizvodnja uniformi prilagodila se potrebama savremenog čovjeka. U tom smislu, možemo reći da danas imate mogućnost da pronađete uniforme sačinjene od materijala vrhunskog kvaliteta po zaposlenog.
Uloga medicinskih uniformi prije svega je zaštitna i one su sačinjene tako da prekrivaju svakodnevnu garderobu zdravstvenog radnika i pružaju mu komfor tokom radnog vremena.
Izuzev toga, uniforme za zdravstvene radnike ulivaju povjerenje pacijentima, poručujući im da iza njih stoji osoba koja ima potrebne vještine i znanja za obavljanje svog posla.
Ljekare opšte prakse ćete najčešće vidjeti u pomenutim bijelim mantilima, dok u bolnicama nailazimo i na druge boje i modele uniformi.
Nadamo se da vam je naš tekst približio zanimljivu istoriju medicinskih uniformi i njihovu ulogu nekada i sada.