Prvo veće pomračenje Sunca u posljedjih 16 godina počinje danas u 9:35 sa kulminacijom u 10:43.
Stanovnici Evrope, sjeverozapadne Afrike, sjevernog dijela Azije u petak će moći promatrati nesvakidašnju pojavu, pomračenje Sunca, a javno praćenje ove pojave bit će organizirano i u Sarajevu.
Pojava djelimičnog ili potpunog pomračenja Sunca, kažu naučnici, nastaje zbog prolaska dijela Zemljine površi kroz polusjenku ili glavnu sjenku Mjeseca, koju daje Sunce.
“U BiH, 50 posto Sunčevog diska će biti zamračeno. Taj procenat se povećava prema sjeveru. Ova pojava se dešava minimalno dva puta godišnje, dok maksimalan broj pomračenja iznosi pet puta godišnje. Vremenski period između dva pomračenja vidljiv s istog područja je vrlo rijedak te se sljedeće veće pomračenje očekuje tek 2027. godine”, kazala je Ivana Kolorici, članica Astronomskog društva “Orion”.
Početak pomračenja Sunca (kad je riječ o BiH) počinje danas u devet sati i 35 minuta po lokalnom vremenu, a posljedni kontakt Mjesečevog diska sa Suncem je u 11 sati i 43 minute.
Sunce nikada ne treba direktno posmatrati
Iako mnogi ne žele da propuste ovaj fenomen, sunce nikada ne treba direktno posmatrati, upozoravaju stručnjaci.
– Veoma malo je potrebno da se vid trajno ošteti! U grupu nesigurnih načina posmatranja Sunca spadaju: rendgenski filmovi, na-garavljena stakla, CD/DVD,.. Dakle, nije dovoljno da nečim oslabimo sjaj Sunca jer ono zrači i u dijelovima spektra koje oko ne vidi a koje ovi “filteri” propuštaju – objašnjavaju stručnjaci.
Za direktno posmatranje Sunca koriste se posebni instrumenti i filteri. To su, kaže on, uglavnom specijalne folije koje su veoma skupe.
– Najskromniji način da se isprati pomračenje, ali i najbezbedniji je kamera obskura. Na jednom listu papira izbišimo rupice: iglom ili čačkalicom. To je projektor. Njega držimo u jednoj ruci, okrenuti leđima ili bokom Suncu (ne gledamo u Sunce!), a nasuprot projektoru, u njegovoj senci, postavimo bijeli papir. Trudimo se da na ovom ekranu uhvatimo likove Sunca koji prolaze kroz rupice na projektoru. Dobijeni likovi su tamni i mali, ali dovoljni da se isprati ova pojava – naročito tokom vrhunca kada će se videti kako je lik Sunca delimično prekriven Mjesecom – priča Simonović.
Posljednje pomračenje Sunca koje se vidjelo sa teritorije Evrope bilo je u augustu 1999. godine.